Casho sharaf kooban ayay xubno ka mid ah jaaliyada Somalida ee Minisota usameeyeen Marwo Caasho Geelle Diiriye. Caasho Geelle oo maalmo ka hor gaartay dalka Maraykanka,ayaa qorshuhu yahay in ay si guud ula hadasho jaaliyada loona qabto kulan balaaran oo soo dhaweyn ah. Caasho,ayaa ka mid ah haldoorka Puntland,sidoo kalena maqaam sare ku dhex leh Umada Somaliyed guud ahaanteed,hoos ka daawo muuqaalka. Halkan ka daawo muuqaalka
Author: Jibril Qoobey.
Kulanka labada diblomaasi waxuu kusoo aadayaa xili Wargeysyada Turkiga ay masuuliyada Qaraxii Ex Control Afgooye ee Magaalada Muqdisho dusha usaareen Dwolada Imaaraadka Carabta. Nisa oo ah hay’ada sirdoonka uqaabilsan Dowlada Fadaraalka Somaliya ee taageerada xoogan ka hesha Dowlada Qadar ama la oran karo waxay si dadban unoqotay xarun ay Muqdisho ku leeyihiin sirdoonka Qadar,ayaa sheegtay in qaraxaas dal shisheeye ka danbeeyay,inkastoo aysan magac dhabin. Kulanka James Swan iyo Safiirka Imaaraadka ee Muqdisho si hoose looma oga waxa ay kawada hadleen. Dowladaha Fadaraalka Soomaaliya iyo Dowlada Imaaraadka Carabta,ayaa xiligaan xiriirkoodu kasoo kabanayaa mudo uu xumaa,kadib markii Garoonka diyaaradaha Muqdisho lagu qabatay…
Labada aqal ee baarlamanka Soomaaliya ayaa maanta ansixiyey miisaaniyadda sannadka 2020-ka oo dhan ku dhowaad 470 milyan oo dollar. Ansixinta miisaaniyadda ayaa waxaa codka ogolaanshaha siiyey 188 xildhibaan, waxaana diiday laba xildhibaan, sida uu sheegay afhayeenka golaha shacabka, Maxamed Mursal Cabdiraxmaan. Miisaaniyadda sanadka ay saacaduhu naga xigaan ee 2020-ka,ayaa waxaa kulanka wadajirka ah ee labada Gole hor geeyey, Wasiirka maaliyadda xukuumadda Fadaraalka Soomaaliya Cabdiraxmaan Ducaale Beyle.
Maxkamadda ciidamada qalabka sida ee Soomaaliya ayaa toddoba nin oo ka tirsan Al-Shabaab ku xukuntay dil toogasho ah kadib dhagaysi ka socday Muqdisho muddo ka badan toddobaad. Saddex ka mid ah toddobada dilka lagu xukumay ayaa joogay maxkamadda, halka afar kalena weli aan gacanta lagu dhigin. Ragga dilka lagu xukumay waxa aku jira Maxamed Xaaji Axmed oo ku magic dheer Ilkacase, kaasi oo lagu eedeeyey inuu madax u ahaa amniyaatka dadka khaarajiya ee Al-Shabaab ee magaalada Muqdisho. Mid siddeedaad ayaa lagu xukumay xabsi daa’im, halka gabadh lagu xukumay 15 sano oo xarig ah. Dhammaantood waxa lagu helay inay gaysteen falal…
Halkan ka daawo muuqaalka
Madaxweyne Ku-xigeenka Dowladda Puntland Axmed Cilmi Cismaan Karaash, ayaa Shir-guddoomiyey shirka la dagaalanka Nafaqo darrida Puntland, Shirkan oo saddex biloodle ah ujeedkiisu waa sidii wadajir loola la dagaalami lahaa Nafaqo daridda, waxaana ku kulma dhammaan Wasaaraddaha Dowladda ee arrintan khuseyso iyo Hayáddaha kala shaqeeya,hoos ka daawo muuqaalka. Halkan ka daawo muuqaalka
Amiirka Qatar Shiikh Tamiim Bin Hamad Al-Thani ayaa amarkiisa lagu soo diray, waxaana saaka diyaaradan ka soo duushay magaalada Doxa, waxaa lagu wadaa in gelinka dambe ee maanta inay soo gaarto Muqdisho. Diyaaraddan ayaa noqoneysa tii labaad oo gargaar sida oo Muqdisho soo gaarta, waxaana dowladaha Qatar iyo Turkiga ay ka soo jawaabeen baaqii degdega ahaa ee ka yimid dowladda Federaalka. Wasiirka Amniga Maxamed Abuukar Islow Ducaale ayaa sheegay in diyaarad ay soo dirtay Qatar oo sida gargaar caafimaad ay sidoo kale qaadi doonto dhaawacyada kale ee dalka wax looga qaban waayay. Maalintii shalay ayay aheyd markii sidan oo kale…
1. In ay siyaasadaysan tahey, loolankii dawladaha qaarkood ka dhexeeyayna dhiigga masaakiinta Soomaalida la rabo in ay isaga aarsadaan, ayadoo soo dhexmaraya hey’adda nabadsugidda. 2. Shabaab In loo cudurdaarayo, lagana leexinayo eedda xasuuqii dhacay. 3. In ciidamada Amniga iyo shacabka Soomaaliyeed cadowgii aragagixada ahaa ee ay ka aargoosan lahaayeen laga weecinayo mid aan ahayna loo tilmaamayo. 4. In dawladdu ay iska leexiso In alshabaab ka awood batey, sidaas awgeedna meel kale iyo dawlado shisheeye dusha laga saaro. Waxaa isweydiin mudan haddii NISA sidaan degdegta ah ay wax ku ogaan karto maxey uga hortagi waayeen inta aan dadka la xasuuqin! Hey’adda…
War-saxafadeed ka soo baxay xubnaha gollaha ammaanka ee qaramada Midoobay ee Newyork ayaa lagu cambaareeyay qarixii ka dhacay isgoyska ekiskontrool ee Afgooye kaasi oo ay ku dhinteen 89 qof. Xogyahana guud ee qaramada midoobay Antonia Gutterres ayaa ku tilmaamay weerkaas dadka badan lagu laayay mid laga argagaxo, wuxuuna ku baaqay in si deg deg ah cadaalada loo horkeeno kuwii ka masuulka aha. ” waa in cadaalada la horkeenyo kuwii fuliyay, maalgaliyay, soo qorsheeyay falkan aragagixisnimada ah” ayaa lagu yiri warsaxafadeedka Gollaha ammaanku wuxuu ugu baaqay madaxda dowladda federaalka iyo maamul goboleedyada inay si wadajir ula dagaalamaan kooxaha argagixisada. Warsaxafadeedka waxaa…
Milatariga Mareykanka ayaa sheegaya in afar ka mid ah mintidiinta Al-Shabaab ay ku dileen duqeymo ka dhacay gudaha Soomaaliya. War qoraal ah oo ka soo baxay taliska ciidamada Mareykanka ee Afrika ee AFRICOM ayaa lagu sheegay in duqeymahaasi oo lala kaashanayay dowladda Soomaaliya lala eegtay laba bartilmaameed oo ku yaal gudaha Soomaaliya. AFRICOM waxay sheegtay in ilaa afar ka tirsan mintididinta Al-Shabaab lagu dilay duqeymahaasi oo ka dhacay deegaannada Kuunya-barrow iyo Caliyoow Barrow oo ka tirsan gobolka Shabeellaha Hoose. “Duqeymahaasi muhiimka ahi ayaa lala eegtay mintidiinta Al-Shabaab ee mas’uulka ka ah falalka argagixisnimo ee ka dhanka ah shacabka aan waxba…
Saddex Maxbuus oo ku xirnaa xabsiga dhexe ee magaalada Muqdisho,ayaa maanta baxsaday, sida ay sheegayaan warar ay heshay laanta Af-Soomaaliga. Warka ayaa intaas ku daraya in mid ka mid ahaa maxaabiista dib loo soo qabtay, balse weli ay maqan yihiin labada kale. Xubnaha baxsaday ayaa sidoo kale wararka ay sheegayaan inay ka tirsan yihiin maleeshiyada Al-Shabaab, islamarkaana horey loogu riday xukunno.
Hay’adda sirdoonka Soomaaliya ee NISA ayaa sheegtay in dal shisheeye “uu lahaa qorshaha” qaraxii 28-kii bishan ka dhacay Ex-Kontorool Afgooye ee duleedka Muqdisho. “Waxaan madaxda qaranka ugudbinay, warbixin bilow ah oo tilmaamaysa in Xasuuqii Shacabka Soomaaliyeed loogu gaystay Muqdisho, 28-Dec-2019, uu qorshayntiisa lahaa dal shisheeye. “ ayaa lagu yiri qoraal ay NISA ku baahisay twitter-ka. Qoraalka laguma xusan magaca dalka la tuhunsan yahay, balse hay’addu waxay sheegtay in weli baaritaanka uu socdo. “Baariitaanka socda si loo dhamaystiro, waxaan la kaashan doonnaa Hay’adaha sirdoonka caalamka qaarkiis.” Ayey tiri NISA. Illaa iyo hadda ma jirto koox sheegatay mas’uuliyadda qaraxa. Dowladda Soomaaliya waxay…
Wajiga koowaad” 1-Banaynta dhulka Garoonka 2-Silig ku wareejinta dhulka Garoonka 3-Ka qodid labo ceel biyood iyo bilyo gelintooda 4-Dhismaha laba taawar. Wajiga koobada waxaa fulinaysa shirkad Wadaniya oo laga leeyhaya Gobolka Wajiga labaad” 1-Dhismaha dhabaha dayuuraduhu ku ordaan, 2-Terminalka 3- Hangarada Wajiga labaad waxaa toos ufulinaysa Shirkad laga leeyahay Dalka Shiinaha oo lagu magacaabo CCECC. Si rasmi ah,ayaa loo dhagax dhigay dhismaha Garoonka diyaaradaha Gaalkacyo ee cusub. Islaan Bashiir,Wasiiro ka tirsan Xukuumada,maamulka Gobolka,siyaasiyiin hore iyo qaybaha bulshada Gobolka,ayaa wada dhagax dhigay. Talaabo lasoo dhaweeyay,isla markaana meesha ka saartay wax walba oo la filayay in ay caqabad ku tahay dhismaha Garoonka…
Warar dheeraad ah,ayaa kasoo baxaya dagaal maanta ka dhacay Xaafadda Tarabuunka ee magaalada Muqdisho. Dagaalka,ayaa saacado qaatay, waxaana ka dhashay dhimasho iyo dhaawac, waxa uuna u dhexeeyaa Ciidamo ka wada tirsan dawladda Soomaaliya balse u hubaysnaa qaab beeleed,hoos ka daawo muuqaalka. Halkan ka daawo muuqaalka
Halkan ka daawo muuqaalka
Dadka ku geeriyooday Qaraxa,waxaa ka mid ahaa labo Injineer oo Turki ah iyo seddex askari oo ilaalo u aheyd, kuwaas oo la socday Gaari la sheegay in uu ahaa nooca aysan xabaddu karin oo marayey goobta. Warka,ayaa sheegaya in bartilmaameedka Qaraxu uu ahaa Gaariga ay la socdeen Injineerada Turkiga ah ee dhisayay wadada isku xirta Muqdisho iyo Afgooye. Khasaaraha ugu badan wuxuu gaaray Dad shacab ahaa oo isugu jiray arday Jaamacadeed oo la socday Gaari Bas- ah iyo kuwa kale oo la socday Gaadiid Dadweynaha ee loo yaqaan BL-ka ah,sidoo kale waxaa goobta taagnaa Gaadiid laga qaadayey Canshuur,hoos ka daawo…
Gudoomiyaha baarlamaanka Puntland,ayaa si weyn loogu soo dhaweeyay Degmada Dhahar ee Gobolka Sanaag. Halkan ka daawo muuqaalka
Xildhibaanada Golaha Shacabka,ayaa goor dhowayd meel-mariyey sharcigii doorashooyinka Qaranka heer federaal, ee dhowaanahan ay ka doodayeen. Inta aan la meel-marin sharciga, ayaa waxaa saxitaan lagu sameeyay qodobada ka hadlayay mudo kordhinta loo samayn karo Baarlamaanka iyo arrimaha Somaliland. Sharciga,ayaa waxaa u codeysay 171-Xildhibaan.
In ka badan 76 qof ayaa la xaqiijiyey in ay ku geeriyoodeen qarax aad u culus oo maanta oo Sabti ah ka dhacay isgoyska Ex-control Afgooye ee magaalada Muqdisho. Goob-joogayaal,ayaa sheegay in gaari kuwa xamuulka ah oo laga soo buuxiyey walxaha qarxa uu mar qura ku qaxray isgoyska Ex-control Afgooye, xilli ay safaf ku jireen islamarkaana ay is-dhaafayeen baabuur tiro badan oo ah kuwa rakaabka ee daabula dadweynaha. Warar kale,ayaa sheegaya in qaraxa lala beegsaday xarunta canshuurta lagu qaado ee ku taalla isgoyskaasi. Goob-jooge tagay halka qaraxu ka dhacay ayaa sheegay in isgoysku uu noqday “goob wada dhiig ah oo…
Madaxweyne Deni la hadalkiisii shacabka Puntland ee ‘PDRC TALK’ waxay ahayd mid la bogaadiyay boqolkiiba sagaashan. Waxuu taabtay dhan walba iyo arin kasta oo Dadku iswaydiinayeen ama ay uga baahnaayeen faahfaahin. Doorashada 2020.Nidaamka 4.5. JubalandWaxbarashada.Mashaariicda.Xildhibaanada Pl ee Fadaraalka.Siyaasada arimaha dibada.Doorka Pl ee hogaaminta dalka.Siyaasada gudaha Puntland.Dhaqaalaha Puntland.Amniga gudaha ee Puntland.Soo jireenka Puntland.Hirgalinta nidaamka Xisbiyada badan ee Puntland.Midnimada iyo ilaalinta nidaamka Fadaraalka Puntland Madaxweyne Deni waxuu muujiyay balaaqo,Deganaan,isku kalsoonaan,xog ogaalnimo iyo hogaamin. Bulshada indhaha,ayuu ufuray,xog ogaal,ayuu ka dhigay,waxuu ka haqab tiray xogta dalka iyo jawaabo ay ubaahnaayeen. Deni waxuu muujiyay daacadnimo,Wadaniyad iyo in Dalka lagu aamini karo halsano kadib. Madaxweyne Deni…
Madaxweyne Deni oo shacabka ugu baaqay indho furnaan,dhaleecayayna Gudiga lagu sheego dib uheshiisiinta Qaran ee ka kooban Ddakii horay iyagu danbiyada ugalay,hoos ka daawo muuqaalka. Halkan ka daawo muuqaalka
Madaxweyne Saciid Deni,ayaa ku eedeeyay xubno ka tirsan Baarlamaanka ay u ololeylayaan in 4.5 laga dhigo xeer, waxaana uu xusay in maalmaha soo socda ay go’aanka Puntland ee ku aadan arrintaas uu caddaan doono. Dhinaca kale waxaa uu xusay in uu socdo qorshe xubno ka soo jeeda Deegaanada Puntland ay doonayaan in kuraastooda Baarlamaanka la geeyo Muqdisho, si looga doorto, waxaa uu xusay in aanay Puntland aqbali doonin maqaar-saar sida uu hadalka u dhigay,hoos ka daawo muuqalka. Halkan ka daawo muuqaalka
Saciid Deni oo xalay ka hadlayay Kulan lagu lagu weydiiyay oo ay qabatay Hey’adda PDRC ayaa sheegay in dowladda ay dooneyso inay sameyso sharciyo doorasho aan lagala tashan Dowladaha xubnaha ka ah Dowlada Fadraaalka. Waxaa uu sheegay in sharciga doorashada ee hada la wado uu yahay sida kii Kacaankii oo kale, sidaas darteedna la rabo Liis xiran laga dhigo qofka la dooranayo hal deegaan doorasho kaliya ka yimaado Xamar ama Xudur sida uu yiri. “Labo aragtiyadood ayaa xoog u socota, aragtidaas mid waa tii Kacaankii u ekeyd oo Liis xiran ah Xamar ama Xudur ha joogoo hal meel ayaa lagu…
Madasha PDRC Talks,ayaa Madaxweyne Deni caawa lagu weeydiinayay su’aalo kala duwan oo ku saabsan xaalka dalka. Su’aalaha la waydiiyay waxa augu muhimsanaa.. -Siyaasada -Dhaqaalaha -Amniga, -Mooshinkii xilka looga qaaday Guddoomiyihii hore ee Baarlamaanka, -Sababta uu u soo magacaabi waayay Guddoomiyaha Maxkamada Sare. -Khilaafka ka taagan shirkada Adeega siin jirtay ciidamada Badda ee PMPF. – Qorshihiisa doorashada 2021, -Arrimaha jubbaland. -Guulaha uu gaaray halkii sano ee Uu Puntland hogaaminayay. Halkan hoose ka daawo muuqaalka
Halkan ka daawo muuqaalka
Madaxweyne Deni waxuu doonayaa Makarafoon,kaddib markii ay cadaan weyday siyaasadiisa ku aadan arrimaha masiiriga u ah Puntland iyo Somaliya. Markii ugu horaysay taariikhda beesha caalamku waxay ku jahwareertay Mawqifka Puntland ee arimaha masiiriga ah. Madaxweyne Deni hadal aan dhamaad lahayn,cadayn,iska daba wareegaya ayay kala soo kulmeen diblomaasiyiinta beesha caalamka. Dadka la socda siyaasada Puntland waxay sheegayaan in Deni ku haftay siyaasada dibada ee Puntland,isla markaana ay muuqato karti yari iyo maarayn xumo ku aadan dhankaas. Kulanka loo balamiyay ee PDRC Talk,ayay hada Dad badani ka war dhawrayaan waxa uu ka sheego Madaxweyne Deni,maadaama ay wax walba taagan yihiin.
Shacabka ku dhaqan Gobolka Gardafu oo bilaabay dayac tirka waddada isku xirta gobolka iyo deegaanada kale ee Puntland,hoos ka daawo muuqaalka. Halkan hoose ka daawo muuqaalka
Guddiga sare ee garsoorka Puntland ayaa magaalada Garoowe imtixaan uga furay 44-qof oo u tartamaya jagooyin kala ah xeer ilaalin iyo garsoor. 13-qof ayaa la doonayaa iney kasoo baxaan 44-qof ee imtixaanka u fariistay,hoos ka daawo muuqaalka. Halkan ka daawo muuqaalka
Muuse Biixi oo shir Jaraa’id oo uqabtay kaga haddlay qodobo u badnaa Arrimaha doorashooyinka Maamulkiisa iyo caqabaha hortaagan. Waxa uu sheegay in Soomaliland uu ka jirto buuq siyaasadeed,isla markaana hadii aan doorashada waqtiga ugu macquulsan lagu qaban ay talada Somaliland bur bureyso. Waxa uu intaasi ku daray hadalkiisa in ay daaheen doorashooyinkii maamulka Somaliland arrintaasi oo uu ku micneeyay in ay tahay tabar daro siyaasadeed oo kajirta Somaliland oo shuruucda u dagsan aysan dabooli karin baahiyaha taagan.
Xildhibaanada Golaha Shacabka ayaa maanta meel mariyay Hindisa sharciyeedyada Maareynta Maaliyada iyo Shirkadaha. Xeerkan waxa uuku kooban yahay Muqdisho iyo maamulkeeda wax saamaynana kuam lahan doono gudu ahaan dalka oo idil,madaama aysan qayb ka ahayn Dwoladaha xubnaha ka ah Dowlada Fadaraalka,hoos ka daawo muuqaalka. Halkan ka daawo muuqaalka
Magalada Hargeysa waxa maanta laga furay carwadda wax soo saarka warshadaha waddaniga ah ee Somaliland, iyadoo ay ka qaybgaleen madax sare oo ka socota dalka Itoobiya. Carwada ayaa waxaa sidoo kale ka qeyb-galaya milkiilayaasha warshadaha Somaliland iyo dadweyne badan. Wasiirka Maaliyada Somaliland,ayaa ka hadlay furitaanka Carwada,hoos ka daawo muuqaalka. Halkan ka daawo muuqaalka
Halkan ka daawo muuqaalka
Qaar ka tirsan xildhibaannada ay soo xuleen maamulka Ahlu-Sunna,ayaa waxa ay eedeyn u jeediyeen Guddiga Farsamada Maamul Dhisidda Galmudug. Xildhibaannada ayaa waxa ay sheegeen in Guddiga Farsamada ay caqabad ku yihiin dhismaha maamulka Galmudug. Sidoo kale waxa ay sheegeen in xildhibaannada ay soo xushay Ahlu-Sunna aysan wax saameyn ah ku yeelan doonin shuruudaha ay soo saareen Guddiga Farsamada
Madaxweynaha Eritrea Isaias Afwerki ayaa maanta gaaray magaalada Addis-Ababa, halkaasi oo uu ra’iisul wasaaraha Itoobiya kula yeelanayo kulankii ugu horreeyey tan iyo markii uu abaal-marinta nabadda ee Nobel Peace Prize ku helay billaabidda heshiiska labada dal. Eritrea iyo Itoobiya ayaa waxaa dhex-maray dagaal xuduudda ka dhacay, 1998-2000, kaasi oo ay ku geeriyoodeen qiyaastii 80,000 oo qof. Waxyar un kadib markii uu xunkunka yimid, Abiy Ahmed, oo 43 jir ah, ayaa ka yaabiyey dunida iyo dalkiisaba isaga oo la xiriiray Afwerki, si uu heshiis nabadeed ula gaaro. Abiy ayaa Afwerki kusoo dhoweeyey garoonka diyaaradaha calaamaiga ah ee Bole, sida ay sheegtay…
Dabley hubeysan ayaa xalay fiidnimadii waxay toogasho ku dileen Cismaan Axmed Askar oo ka mid ahaa shaqaalaha dekedda Boosaaso, xili uu gurigiisa u sii hoyanayey. Marxuumka ayaa u geeriyooday rasaas ay dableydu kaga fureen qaybaha sare ee jirkiisa. Dableydii falka dilka ah geystay ayaa baxsaday, mana jiraan wax war ah oo ay laamaha ammaanka ee Puntland ay ka soo saareen. Arrintan ayaa waxay ku soo beegmeysaa iyadoo habeenimadii Isniinta ay gudaha magaaladda Boosaaso ay dabley aan haybtooda la garaneyn ku dileen sarkaal ka tirsanaa ciidamada amniga oo lagu magacaabi jiray Maxamed Cabdi Ilkacase. Dhacdooyinkan waxay kusoo aadayaan iyadoo Wasiirkii amniga…
Madaxweynaha Dowladda Puntland Mudane Siciid Cabdullaahi Deni ayaa kormeer shaqo ku tegey Taliska Ciidanka Daraawiishta Puntland ee Garoowe (54-aad). Madaxweyne Deni ayaa ugu horayn salaan sharaf ka qaatay cutubyo ka tirsan Ciidanka Dowladda Puntland, salaan kadib waxa uu Madaxweynuhu kormeeray dufcaddii sadexaad ee ciidanka Birmadka Madaxtooyada oo tababar uga socdo Taliska Xerada 54-aad, waxaa ka horeeyey dufcaddani laba dufcadood oo dhammaystay tababarkooda, kuwaasi oo ka tirsan ciidanka Birmadka Madaxtooyada dowladda Puntland. Madaxweynaha ayaa la hadlay dufcadda sadexaad ee Ciidanka Birmadka Madaxtooyada oo dhowaan tababarku usoo xidhmidoono, waxa uu u xaqiijiyey in Maanta uu u socdey shaqo la xidhiidha qiimaynta ciidanka iyo…
Talyaha Booliska Puntland sida warku igu soo gaaray waaa la badalay,waxaana loo dhiibay Cabdirisaaq Afguduud,inkastoo wareegtadu aysan soo bixin. Cabdirisaaq Afguduud waa Sarkaal ka dhabayn kara dib uhabaynta Booliska Puntland uu baahida weyn uqabo, Talye Muxyidiin oo hogaaminta Boolsika soo hayay sanadkii ugu danbeeyay,ayaa lagu dhaleeceeyay aqoon xumo,fudayd iyo isagoonba gaari karin Gobolada qaarkood. Xuskii sanadguuradii 76-aad ee Ciidanka Booliska,ayuu Madaxweyne Deni ka sheegay in dib -uhabayn balaaran lagu samaynayo Boolsika. Dib uhabaynta Booliska Puntland,ayaa loo igmaday Odoyaaal ay hormuud u yihiin Khaliif Ciise Mudan iyo Jeneral Bashiir talyihii hore ee Booliska Fadaraalka. Sida xogtu sheegayso saacadaha soo socda,ayaa la…
Wararka laga helayo xadka Gobolka Galgaduud uu la wadaago dalka Itoobiya,ayaa waxaa ay sheegayaan in Ciidamo farabadan oo ka tirsan kuwa Dowladda Itoobiya ay soo gaareen halkaas. Ciidamadan oo aan ka mid aheyn AMISOM,ayaa kasoo ambabaxay Magaalada Jigjiga ee Xarunta Dowlad Deegaanka Somalida. Ciidamadan oo wata Gaadiidka dagaalka,ayaa waxaa lagu soo waramayaa in ay tageen Deegaannadii ay dhawaan ku dagaalameen Ciidamada Liyuu Boolis-ka iyo Maleeshiyaad kasoo talaabay Xuduudka gudaha Somaliya. Deegaanadan ay ciidamada Itoobiya ee Fadaraalka soo galeen waxaa ka mid ah Deegaanka Boorancad.
Dowladda Fadaraalka Soomaaliya,gaar ahaan Gudoomiye xigeenka Bankiga dhexe,ayaa maanta amartay in la xiro akoonada ay leeyihiin shirkadaha ku shaqeysta adeega sarifka lagacaha qalaad ee suuqyada caalamiga ah. (Forex Exchange). Dad badan,ayaa ku tilmaamay go’aankan mid lagu deg-degay oo aan laga fiirsan oo keeni kara khasaare balaaran oo soo gaara ganacsatada iyo shacabka. Waxa ay halis ku tahay in ay lunsadaan lacagihii ay hore u hayeen lana baxsadaan, ka dib Marka ay arkaan warqaddan Shirkadaha shaqa joojinta lagu sameeyay. Sidookale ma jiro dembi lugu soo oogay oo shirkadahaas lugu haysto. Shirkaduhu waxa ay lacag u hayaan oo kayd ka dhigtay waayahan…
Shirkadda sameysa diyaaradaha ee saldhigeedu yahay dalka Mareykanka ee Boeng ayaa shaqada ka eriday madaxa shirkaddaasi, Dennis Muilenburg, si loo badbaadiyo sumcadda shirkaddaasi ka dib markii laba jeer oo ay burburtay nooc ka mid ah diyaaradaha ay shirkaddaasi sameyso ee 737 Max. In kabadan 340 qof ayaa shilalkaasi ku dhintay, waxaana shilalkaasi ka dhashay shaki ah in ay jirto cillad weyn oo haysata nooca diyaaraddaasi, waxaana shirkaddaasi lagu eedeeyay in ay faa’iidadeeda ganacsi ka doorbidday badqabka dadka isticmaala diyaaradaha ay sameyso. Qoysaska dadkii ku dhintay shilalkaasi ayaa soo dhaweeyay in shaqada laga eryo Muilenberg balse waxa ay durbaba shaki ka…
Go’aanka maxkamad Sacuudi ah ay uga bari yeeshay kaaliye sare oo ku dhow dhaxa-suge Maxamed Bin Salmaan inuu ku lug lahaa dilkii Jamal Khaashuqji, ayaa la kulmay cambaareyn caalami ah ayada oo lagu qeexay ka been-sheegid cadaaladeed, balse helay taageerada Mareykanka. Shan qof oo aan magacooda la shaacin ayaa Isniintii dil loogu xukumay dilkii weriye Jamal Khaashuqji, halka saddex kale lagu riday xukunno xabsi oo marka la isku geeyo gaaraya 24 sano. Sarkaal ka tirsan wasaaradda arrimaha dibedda Mareykanka ayaa go’aanka ku qeexay “tallaabo muhiim ah” oo lagula xisaabtamayo kuwii ka dambeeyey dilka. “Waxaan ku cadaadineynaa daah-furnaan intan ka badan…
Faroole,Faarax Cali Shire,Cali Gaab iyo Villa Wardhiigley oo ka hortagaya imaanshaha Cumar,soo socoshada Boqorka iyo Gaas,ayaa abaabulay Maleeshiyadan saakay jidgooyada sharcidarada ah dhigatay. Kooxdan isbiirsatay waxay ka xun yihiin in Cumar Cabdirashiid iyo Deni isfahmaan oo wada hadlaan. Sidoo kale Deni iyo Boqorka ay wada hadlaan oo isfahmaan. Kooxdan Wajiyada badan ee isbahaysiga ah waxay khatar u arkaan isbahaysi dhexmara Rag miisaan culus leh. Ragaas waxay kala yihiin,Cumar Cabdirashiid,Gaas,Madaxweyne Deni,Wasiir Xasan Shire iyo Maxamuud Shido. Qorshaha ay argagaxa ka qaadeen kooxdan Faroole ku jiro waxay tahay in isbahaysiga ragan uu maalmahan Garowe ka hirgali doono. Maxamuud Shido waxaa loo wadaa…
Qorshaha horumarinta Qaranka ee dowladdu ay ku shaqeyn doonto 5-ta sano ee soo socota,ayaa waxaa soo diyaariyey Wasaaradda Qorsheynta, Maalgashiga iyo Horumarinta Dhaqaalaha. Arrimaha ugu waaweyn ee qorshahani uu diiradda saarayo waxaa ka mid ah… -Yareynta saboolnimada, -Dib u habeynta kaabayaasha dhaqaalaha, -Tayeynta hey’adaha dowliga ah. -Hirgelinta nidaam siyaasadeed loo dhan yahay, -Xoojinta sharciga, garsoorka -Xaqiijinta amniga dalka. Waa Qorshe ay umuuqato in uusan sii socon doonin markii laga eego dhawr dhinac oo muhiim ah.kuwaasoo kala ah.. B.Dowlada hada joogta oo wakhtigii gabagaba ka yahay in ay soo laaban doontana aan la xaqiijin karin. T.Qorshahan oo baalmarsan hanaanka dalku qaatay…
Madaxweyne Muuse Biixi ayaa maanta xafiiskiisa ku qaabiley hogaamiyeyaasha labadda xisbi mucaarad, kuwaas oo ka wada hadlays sidii doorashada golaha wakiilada iyo Deegaanku u qabsoomi lahayd,hoos ka daawo muuqaalka. Halkan ka daawo muuqaalka
Liiska xildhibaanada uu soo gudbiyay madaxa Xukuumadda Galmudug Shiikh Maxamed Shaakir Cali Xasan,ayaa waxa ay ka kooban yihiin 20-xubnood . Xildhibaanadan waxay qyab ka yihiin kuwa guud ee maamulka cusub ee Galmudug loo dhisayo,kuwaasoo gaaraya 89-Xildhibaan. Dowladda Fadaraalka Soomaaliya iyo Ahlu-Sunna Waljamaaca (ASWJ) ayaa horey ugu heshiiyay awood qaybsi. Halkan ka akhriso
Shan qof ayaa dil loogu xukumay dilkii weriye Jamal Khaashuqji, hase yeeshee labadii qof ee ugu sarreeyey dadkii loo baarayey dilkan ayaa dambi lagu waayey, waxaa sidaas Isniinta sheegay dacwad-oogaha guud ee Sacuudi Carabiya. Khaashuqji, oo wax ku qori jiray wargeyska Washington Post, ayaa waxaa la dilay bishii October ee 2018, ayada oo Riyadh ay dilkaas ku sheegtay howlgal ay fuliyeen “fallaago”. 59 jirkaas, oo ahaa nin wax badan ka og boqortooyada balse markii dambe isu-rogay mid dhalleeceeya, ayaa waxaa qunsliyadda Sacuudiga ee Istanbul ku dhex-dilay 15 nin oo Sacuudiyaan ah, kuwaas oo kadibna jar-jaray meydkiisa, sida ay sheegeen saraakiisha Turkiga. Illaa…
Ciidamada dawladda Soomaaliya ayaa maanta dib u qabsaday degaanka Goofguduud Buurey kadib weerar ay Al-Shabaab kusoo qaadeen saacadihii hore ee saaka. Askar ka tirsan kuw adawladda iyo maleeshiyaad ayaa la sheegayaa inay ku dhinteen weerarkaas, ayada oo qaar kalena ay ku dhaawacmeen. Dad goobjoogeyaal ah,ayaa sheegay in muddo kooban ay Shabaabku qabsadeen saldhigga ciidamada, in kasta oo maamulka deegaanku ay taas beeniyeen
Guddiga KMG ee Doorashooyinka Puntland Waxaan bogaadinayaa soona dhaweynayaa dhisida Guddiga ku meel gaarka ah ee doorashooyinka Puntland oo ay wadajir u dhiseen dawladda uu mudane Siciid Cabdullaahi Deni madaxda ka yahay iyo golaha shacabka ee Puntland. Waxaa iyaduna bogaadin iyo soo dhaweyn mudan guddiga oo ay muuqato inuu mudadii yareyd ee ay jireen ay soo bandhigeen hindisa waxqabadkooda. Intaasi waa iga dhiirigelin. Dabcan ma aha markii uugu horaysay ee guddiga noocaan oo kale la aasaaso. Labadi dawladood ee tan ka horeeyey wey isku dayeen balse waxba kama suurtoobin. Marka la yaab ma leh haddii in badani ka qabto tuhun…
Maalmaha soo socda waxaa kusoo aadan Garowe sida aan xogta ku helay Wafti uu hogaaminayo Madaxweyne Axmed Maxamed Islaam. Booqashada Garowe ee Axmed Madoobe,ayaa salka ku haysa wada tashi ay labada maamul ka yeelan doonaan xaalka dalka,gaar ahaan dooarshada soo socota. Kulankaas waxaa qayb ka noqon doona sida warku sheegayo Cumar Cabdiarshiid oo saakay soo gaaray Garowe. Ugu danbayn qorshuhu waxuu yahay in uu soo baxo go’aan ama hanaan ku aadan doorashada 2020-2021 oo ay wada qaateen Puntland iyo Jubaland,kaasoo lala wadaagi doono Somalida iyo caalamka. Jibril Qoobey.
Dib,ayuu Jigjiga ugu soo laabtay Madaxweyne Mustafe Cagjar. Cagjar,ayaa Jabuti uga qaybgalay kulan fikrado iswaydaarsi ku saabsanaa oo ay soo abaabulay Machadka cilmi baarista Heritage Muqdisho. Safar dhanka dhulka ah,ayuu ku yimid Madaxweyne Cagjar Magaalada Jigjiga.
HALKAN KA DAAWO MUUQAALKA
Halkan ka daawo muuqaalka
Madaxweyne Axmed Maxamed Islaam oo Kismaayo ka daah-furay shirka wasaaradaha maaliyadda ee DFS iyo Dowladaha xubnaha ka ah,hoos ka daawo muuqaalka. Halkan ka daawo muuqaalka
Siyaasi Miisaan culus leh ahna xiligan Senatar Aqalka-sare ku matala Puntland,ayaa soo gaaray Garowe. Imaanshihiisa Puntland oo la hadal hayay todobadayadii lasoo dhaafay,ayaa warka aan ka helayno waxuu tilmaamayaa in ay ku salaysan tahay laba arimood oo kala ah. B.kala shaqaynta Dowladaha Jubaland iyo Puntland hanaanka doorasho ee dalku galayo 2020-2021. T.Isku soo dhaweynta Madaxweyne Deni iyo beelaha Puntland qaarkood oo madmadow xoog leh dhexyaal. 6-da bisha Janaayo waxaa soo gaari doona Puntland Boqor Burhaan Boqor Muuse. Sidoo kale waxaa tagi doona Qardho ama Bosaso Deni iyo Cumar oo ay weheliyaan siyaasiyiin iyo waxgarad kale. Imaanshaha Cumar waxaa la filayaa…
Madaxweynaha Dowladda Puntland Siciid Cabdullaahi Deni,ayaa maanta Qado Sharaf ugu sameeyay deegaanka Jibigalle ee duleedka Garowe, qaar ka mid ah Hogaanka dhaqanka ee Gobolka Bari oo maalmahan ku sugnaa Garowe,hoos ka daawo muuqaalka. Halkan ka daawo muuqaalka
Halkan ka daawo muuqaalka
“Maamulka nala deriska ah ee Galmudug dhismihiisa foosha ayaa ku daahday, tusaalaha Koonfur Galbeed qaata, waxaana leeyahay dowladda halkaas yeysan ka dhicin doorasho khalalaaso ka dhasha oo la isku fahmi waayo ayuu yiri” Madaxweyne Waare. Ugu dambeyn waxaa uu ugu baaqay Madaxda Dowladda Federaalka in Maamul Goboleedyada wadashaqyenta la leh ee Koonfur Galbeed iyo Hir-Shabelle oo kale uu noqdo maamulka loo dhisayo Galmudug si uu u dareemo dowladnimada,hoos ka daawo muuqaalka. Halkan ka daawo muuqaalka
Shacabka Koonfur Galbeed waa dad nabad jecel, dadnimo leh, ilbaxnimo wada noolaasho iyo dad la dhaqanba leh. Dadkii lagu laayey 13-kii December 2018 Baydhabo waxaa ka qayb qaatay ciidanka Itoobiya iyo kuwa Federaalka ah. Amarkana waxaa bixiyey Madaxweyne Farmaajo. Sidoo kale Roobow iyo dadkii kale ee la xiray amarka xoriyadda looga qaaday waxaa lahaa Farmaajo. Walaalkey C/Casiis Laft gareen, xilligaas xil ma haynin, isaguna amarka dadka lagu laayey ma dhiibin, laakiin kursi dhiig leh ayuu meesha ka qaatay. Ma aha in uu daboolo ama dafiro shacabkii la xasuuqay iyo kuwa xorriyadda laga qaaday ee xabsiga ku jira, ee waa in…
Guddiga Madaxa Banaan ee Doorashooyinka Qaranka ayaa jawaab ka bixiyay war ay soo saareen Beesha Caalamka, kaas oo ku aadanaa arrimaha doorashooyinka dalka. War saxaafadeed ay soo sareen guddigu, oo ka koobnaa ilaa 6 qodob ayaa waxa uu u dhignaa sidatan:- Guddiga Madaxa Bannaan ee Doorashooyinka Qaranka waxa uu ka mahadcelinayaa taageerada beesha caalamka iyo ka go’naanta ay u muujiyaan inay garab istaagaan Guddiga iyo howlgalka doorashada. Guddigu wuxuu caddaynayaa in uu diyaariyay howlaha farsamo ee muhiimka u ah u diyaar garawga hirgelinta doorashada. Wuxuu guddigu rajaynayaa in arrimaha muhiimka u ah doorashada lala garab istaago sida diyaarinta miisaaniyadda doorashada,…
Sharci cusub oo ay ka fakareyso Itoobiya ayaa lagu qeexay mid halis ku ah xoriyadda hadalka iyo internet-ka. Xeerkan lagu magacaabo “Ka hor-tagga hadal naceybka iyo been-abuurka” ayaa hadda maraya heer qabyo ah, balse haddii la anisixyo wuxuu dambi ka dhigi doonaa hadallada online-ka, idaacadaha iyo qoraallada ee sare u qaadaya naceybka, sida ay sheegtay hay’adda xuquuqda aadanaha ee Human Rights Watch.Sharcigan ayaa diidaya wax kasta oo hurinaya naceyb, takoor ama weerar ka dhan ah qof, ama koox lagu beegsado sababo la xiriira jinsigooda, diintooda, qowmiyaddooda iyo naafo-nimadooda. Wuxuu sidoo kale mamnuucayaa wararka been abuurka ah ama marin-habaabinta, sida lagu…